Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi tiết kiệm năng lượng của người tiêu dùng và việc mua các thiết bị tiết kiệm năng lượng - Công bố quốc tế CSTRAD trên tạp chí Journal of Retailing and Consumer Services (Q1, IF 13.1)

Chủ đề nghiên cứu

Nghiên cứu tập trung vào một chủ đề rất thời sự: những yếu tố chi phối hành vi tiết kiệm điện của người tiêu dùng. Cụ thể, nhóm tác giả phân tích cách kiến thức về môi trường, mối quan tâm môi trường, thái độ đối với tiết kiệm điện và lợi ích tài chính cảm nhận tác động tới hai dạng hành vi:

1, Hành vi cắt giảm tiêu dùng điện (curtailment behavior) – như tắt thiết bị khi không sử dụng, điều chỉnh thói quen dùng điện;

2, Hành vi mua sản phẩm tiết kiệm điện (purchase of energy-efficient appliances).

Phương pháp và Kết quả nghiên cứu

Dựa trên khảo sát 405 người tiêu dùng và sử dụng phương pháp Partial Least Squares – Structural Equation Modeling (PLS-SEM), nghiên cứu chỉ ra rằng:

• Kiến thức về tiết kiệm điện và mối lo ngại về nguy cơ thiếu hụt điện hình thành thái độ tích cực đối với tiết kiệm điện;
• Thái độ này thúc đẩy cả hành vi cắt giảm tiêu dùng điện lẫn quyết định mua sắm thiết bị tiết kiệm điện;
• Lợi ích tài chính cảm nhận (như tiết kiệm chi phí hóa đơn điện) làm tăng sức mạnh mối quan hệ giữa thái độ và hành vi mua sản phẩm tiết kiệm điện ;
• Thái độ và hành vi cắt giảm tiêu dùng điện đồng thời đóng vai trò trung gian trong mối liên hệ từ kiến thức và mối quan tâm môi trường tới quyết định mua sản phẩm tiết kiệm điện.

Các kết quả nghiên cứu mang đến nhiều hàm ý thiết thực cho nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp (đặc biệt là nhà sản xuất và nhà bán lẻ thiết bị điện):

• Các chương trình truyền thông và giáo dục cộng đồng nên tập trung tăng cường hiểu biết thực tế của người dân về tiết kiệm điện, không chỉ dừng ở mức kêu gọi chung chung;
• Cần thiết kế các thông điệp marketing làm rõ lợi ích tài chính cụ thể khi sử dụng thiết bị tiết kiệm điện, giúp rút ngắn khoảng cách từ thái độ tích cực đến hành vi mua;
• Chính sách hỗ trợ (trợ giá, ưu đãi thuế, nhãn điện, tư vấn tại điểm bán…) nên đồng thời khuyến khích hành vi cắt giảm tiêu dùng điện và thúc đẩy mua sắm thiết bị hiệu suất cao, tạo hai “kênh” tác động song song tới mục tiêu tiết kiệm năng lượng.

Tổng kết

Công bố trên tạp chí Journal of Retailing and Consumer Services (Q1, IF 13.1) là minh chứng cho năng lực nghiên cứu quốc tế ngày càng được khẳng định của đội ngũ cán bộ tại Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Khoa học Công nghệ, Trường Đại học Thương mại. Nghiên cứu cũng cho thấy cách tiếp cận liên ngành – kết hợp marketing, hành vi người tiêu dùng, chính sách công và phát triển bền vững – đang ngày càng trở nên quan trọng trong bối cảnh chuyển dịch sang nền kinh tế xanh và tiết kiệm điện.

Trung tâm xin chúc mừng TS. Nguyễn Thế Ninh và nhóm nghiên cứu Trường Đại học Thương mại, đồng thời kỳ vọng rằng những kết quả này sẽ được tiếp tục phát triển thành các đề tài, dự án hợp tác và hoạt động tư vấn chính sách, đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam và khu vực.

Chi tiết bài báo xem tại: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0969698925002838